Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
Archiwum Organologiczne przy Muzeum Organów Śląskich w Katowicach
ul. Zacisze 3
40-025 Katowice
tel. 32 779 21 00
J.Gembalski@am.katowice.pl

www.am.katowice.pl

kierownik: prof. zw. dr hab. Julian Gembalski
pracownicy: dr Stanisław Pielczyk, mgr Anna Gembalska-Krym

Archiwum Organologiczne przy Muzeum Organów Śląskich w Katowicach powstało w 2015 roku jako projekt badawczy Katedry Organów i Muzyki Kościelnej, finansowany w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Celem Archiwum jest gromadzenie i opracowywanie, a następnie udostępnianie badaczom szerokiej bazy danych dotyczących organów śląskich i muzyki organowej na Śląsku. Baza tworzona jest według opracowanego klucza ewidencyjnego (zbiory dokumentów archiwalnych i współczesnych, ikonografii w postaci zdjęć, rysunków, materiałów projektowych, materiałów nutowych, dokumentów życia muzycznego, publikacji) i udostępniana w formie cyfrowej (po ukończeniu digitalizacji zbiorów). Służy tworzeniu opisów bibliograficznych umożliwiających korzystanie ze zbiorów zarówno w czytelni Archiwum, jak i online (za pośrednictwem bazy elektronicznej Akademii Muzycznej). Do tej pory opracowano ok. 4000 rekordów, natomiast same zbiory liczą kilka tysięcy jednostek bibliograficznych. Długofalowy proces badawczy dotyczący rozpoznania, zewidencjonowania, a wreszcie zabezpieczenia i opracowania materiałów dotyczących organów na Śląsku i śląskiej muzyki organowej ma charakter ciągły i będzie kontynuowany w kolejnych latach w ramach prac badawczych pracowników Katedry Organów i Muzyki Kościelnej. Zmierza on do ciągłego wzbogacania wiedzy o kulturze materialnej i muzycznej Polski w obszarze muzyki organowej, budownictwa organowego, jego historii i problemów ochrony i konserwacji.

Rezultatem badań jest stworzenie opisu bibliograficznego i na bieżąco poszerzanego katalogu dokumentów dotyczących:

  1. a) organów, w tym organów zabytkowych, w postaci zespołów archiwalnych, projektowych, dokumentów historycznych, korespondencji, piśmiennictwa. W dziale tym skatalogowano ok. 500 zespołów ikonograficznych (niektóre z nich obejmują po kilkadziesiąt zdjęć) i pojedynczych fotografii, które sukcesywnie skanowano i wprowadzano do bazy elektronicznej. Baza obejmuje ponad 1000 zdjęć, w tym dokumentację fotograficzną obiektów, dla których opracowywano strategię konserwatorską. Katalogowane są także zespoły projektowe (teczki zawierające materiały projektowe, dokumentacje), pojedyncze dokumenty oraz zespoły archiwalne, pozyskiwane ze zbiorów prywatnych lub kopiowane na mocy porozumienia między uczelnią a parafiami;
  2. b) muzyki organowej i pokrewnej jej muzyki kościelnej, w postaci programów, afiszów, materiałów prasowych, biogramów wykonawców i organistów śląskich. W ramach projektu zewidencjonowano ok. 2000 afiszy, programów i książeczek programowych. W skład tego działu wchodzi także dokumentacja działalności jednostek uczelni zajmujących się nauczaniem gry organowej i upowszechnianiem muzyki organowej, muzyki kościelnej i muzyki dawnej (Zespół Dydaktyczny Organów, Katedra Organów, Katedra Organów i Klawesynu, Katedra Organów i Muzyki Kościelnej), a także dokumentacja działalności pracowników katedry;
  3. c) otwartej bazy organmistrzów działających w XX wieku na Górnym Śląsku, zwłaszcza w aglomeracji katowickiej. Baza ta jest uzupełniana na bieżąco i w założeniu ma stanowić materiał źródłowy do przyszłych opracowań syntetycznych budownictwa organowego na Śląsku.

Docelowo cała baza danych będzie dostępna na stronie Archiwum. Aktualnie opracowywany jest regulamin dostępu i korzystania ze zbiorów.