Wspominamy prof. dr. hab. Zbigniewa Belę (10 września 1949 – 6 września 2018), wieloletniego pracownika Uniwersytetu Jagiellońskiego, członka SMU. Życiorys spisała Katarzyna Jaworska z Muzeum Farmacji Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
***
Prof. dr hab. Zbigniew Bela urodził się 10 września 1949 roku w Przemyślu. Studia polonistyczne UJ ukończył w 1976 roku. Po studiach 15 lat pracował w Wydawnictwie Literackim jako redaktor. W tym też czasie publikował książki prozatorskie. Debiutował tomem Przygotowania do występu (opowiadania, 1979). Następnie wydał mikropowieść Kapitulacja (1983), tomik prozy poetyckiej Jeden obrót słońca (1984), za który otrzymał Nagrodę Artystyczną Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego, oraz Nić Ariadny i inne opowiadania (1988). Z pracy w Wydawnictwie zrezygnował w październiku 1991 roku na rzecz pracy w krakowskim Muzeum Farmacji. W 1994 roku ukończył dwuletnie Studium Muzeologiczne UJ, w tym samym roku awansował na stanowisko starszego kustosza dyplomowanego.
W 1998 roku uzyskał stopień doktora w dziedzinie historii farmacji na podstawie pracy o szesnastowiecznym zbiorze przepisów m.in. na leki, kosmetyki i wina lecznicze zatytułowanym Aleksego Pedemontana Tajemnice. W listopadzie 2002 roku objął stanowisko p.o. dyrektora Muzeum Farmacji. Podstawą otwartego w 2005 roku przewodu habilitacyjnego była książka pt. Poglądy na temat leczniczych właściwości złota od czasów najdawniejszych po czasy współczesne. Za książkę tę Zbigniew Bela otrzymał w 2006 roku Nagrodę Indywidualną Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
W styczniu 2007 roku Rada Wydziału Farmaceutycznego UJ CM powołała go na stanowisko dyrektora Muzeum Farmacji. Funkcję tę pełnił do 6 września 2018 roku. W 2009 roku otrzymał nominację na stanowisko profesora nadzwyczajnego, natomiast w styczniu 2015 z rąk Prezydenta RP odebrał nominację na profesora tytularnego. Podstawą jego dorobku w tym kontekście była opublikowana pod koniec 2013 roku tzw. książka profesorska pt. O starożytnych antidotach, złotych pigułkach i innych sprawach związanych z historią farmacji.
Prof. dr hab. Zbigniew Bela prowadził między innymi wykłady dla studentów i doktorantów z historii farmacji na Wydziale Farmaceutycznym UJ, z historii ziołolecznictwa na Wydziale Ogrodniczym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie i wykłady w tzw. Akademii Artes Liberales (wykłady otwarte dla studentów UJ).
Swoim zainteresowaniom naukowym dawał wyraz w artykułach (ponad 50), wspomnianych książkach, rozdziałach w książkach (16 rozdziałów), redakcjach monografii i referatach zjazdowych. Warto również wspomnieć o zredagowanych przez prof. Belę książkach: 60 lat krakowskiego Muzeum Farmacji (Kraków 2007) oraz 225 lat nauczania farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim (Kraków 2008).
Ostatnia książka prof. Beli to Od magii przez alchemię do chemioterapii. Wykłady z cyklu Artes Liberales (Kraków 2018). Jest to zbiór wykładów, jakie Autor prowadził na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach międzywydziałowego cyklu Artes Liberales. Zawiera najważniejsze fakty z historii lekoznawstwa, od starożytności począwszy, na pierwszych latach XX wieku kończąc.
Od 2006 roku Zbigniew Bela wchodził w skład komitetu naukowego czasopisma „Opuscula Musealia”, w 2009 został członkiem Międzynarodowej Akademii Historii Farmacji, a w 2016 członkiem Komisji Historii Nauki PAU. Był także członkiem Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych. Od 2002 roku pełnił funkcję przewodniczącego Sekcji Historii Farmacji Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego.
Prof. Zbigniew Bela zmarł 6 września 2018 roku. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.