Międzynarodowy Ośrodek Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach
Kulice 24
72-200 Nowogard
tel. 91 44 41 339
kulice@univ.szczecin.pl
dyrektor: prof. Jörg Hackmann
p.o. zastępcy dyrektora: mgr Kamila Latocha
pracownicy: mgr Teresa Kania, Krzysztof Kania, Jolanta Libront
Międzynarodowy Ośrodek Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach
Ośrodek w Kulicach jest jednostką ogólnouczelnianą o statusie placówki badawczo-dydaktycznej. Instytucja powstała w 2002 roku i zajmuje się edukacją społeczną, wymianą naukową i transferem wiedzy, które są realizowane w formie konferencji, seminariów, warsztatów, szkół letnich, wycieczek edukacyjnych, debat, wydarzeń kulturalnych oraz artystycznych. Zespół Dworsko-Parkowy w Kulicach działa na podstawie aktów prawnych Uniwersytetu Szczecińskiego: Zarządzenia nr 30/2002 Rektora Uniwersytetu Szczecińskiego z dnia 22 maja 2002 roku i Regulaminu Uniwersytetu Szczecińskiego (Zarządzenie Rektora US 70/2017 z dnia 31 października 2017 roku zmieniające zarządzenie w sprawie wprowadzenia w życie Regulaminu organizacyjnego administracji Uniwersytetu Szczecińskiego).
Ośrodek mieści się w zabytkowym dworze, na terenie rozległego parku, we wsi Kulice (gm. Nowogard), w odległości 70 km od Szczecina. Dwór i park znajdują się pod opieką konserwatorską i są wpisane do rejestru zabytków. Kulice przez stulecia należały do ziemi dobrskiej, od XIV wieku. będącej w posiadaniu rodu von Dewitz, którego główną siedzibą był zamek w Dobrej. Od 1727 do 1945 roku Kulice, wraz z pobliskim Konarzewem i Jarchlinem, były własnością rodu von Bismarck. W latach 1838–1844 tymi dobrami zarządzał przyszły kanclerz Niemiec, Otto von Bismarck. Kilka lat później Kulice stały się własnością jego starszego brata Bernharda von Bismarcka (1810–1893), który wzniósł tam w 1848 roku murowany dwór, rozbudowywany w kolejnych dziesięcioleciach. W pobliżu dworu wzniesiono obiekty gospodarcze folwarku oraz neoromański kościół (1865). Na ternie parku znajduje się grób żony ostatniego właściciela Kulic, Kathariny von Bismarck. Po 1945 roku majątek kulicki wszedł w skład Państwowego Gospodarstwa Rolnego, a we dworze mieściły się biura PGR-u i mieszkania pracownicze. Po przemianach systemowych i upadku PGR-ów na początku lat 90. XX wieku zniszczoną posiadłość przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Z inicjatywy dr. Philippa von Bismarcka, długoletniego deputowanego posła do Bundestagu i Europarlamentu, powołano Fundatia Europea Pomerania, która w latach 1994–1995 wydzierżawiła i wyremontowała dwór ze środków niemieckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Na wzór Akademii Bałtyckiej w Lubece-Travemünde powołano w Kulicach ośrodek konferencyjno-hotelowy przeznaczony na debaty polsko-niemieckie i europejskie. W latach 1995–2002 ośrodkiem zarządzała Fundacja Akademia Europejska Kulice-Külz, kierowana przez Lisawetę von Zitzewitz, która zorganizowała w Kulicach wiele konferencji i seminariów naukowych oraz popularyzatorskich. W 2002 roku dwór i przyległy park zostały przekazane na własność Uniwersytetowi Szczecińskiemu, który do 2013 roku kontynuował dotychczasową działalność, wspólnie z Akademią Europejską Kulice-Külz. Od 2016 roku ośrodek wznowił działalność, która jest realizowana we współpracy ze stowarzyszeniem Akademia Kulice.
Ośrodek jest w trakcie kompletowania zbiorów bibliotecznych dotyczących Pomorza i problematyki kontaktów polsko-niemieckich. Biblioteka zajmuje lokal o pow. 28 m2 i będzie pełniła również funkcje muzealne. Przygotowane zostaną w niej ekspozycje ilustrujące dzieje dworu i jego mieszkańców, w tym rodu von Bismarck, historię Kulic, ziemi dobrskiej i nowogardzkiej. Ośrodek dysponuje kilkoma salami, w których organizowane są wystawy o tematyce historycznej i artystycznej: holem o pow. 70 m2; dwiema salami konferencyjnymi o łącznej pow. ok. 150 m2 i salą ogrodową o pow. 63 m2. Na terenie rozległego parku (9 ha) przyległego do dworu organizowane są plenery i wystawy artystyczne.
dr Sławomir Szafrański
