W dniach 22-23 października 2020 roku w Kielcach i Chęcinach odbyła się V konferencja naukowa muzeów uczelnianych pt. „Dziedzictwo akademickie dla przyszłości nauki”.
Organizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych, zaś współorganizatorami: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Muzeum Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego, Archiwum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Konferencja odbyła się pod honorowym patronatem: Rektora Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, Rektora Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Projekt „Dziedzictwo akademickie dla przyszłości nauki” został dofinansowany z programu „Doskonała Nauka” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ze względu na sytuację pandemiczną w kraju konferencja odbyła się w formie hybrydowej – stacjonarnie oraz on-line. Celem konferencji było zaprezentowanie dziedzictwa akademickiego i historii nauki polskich uczelni wyższych a także zaprezentowanie osiągnięć naukowych, w tym najnowszych wyników badań dotyczących historii nauki i dziedzictwa akademickiego. Ponadto celem konferencji była wymiana doświadczeń między polskimi jednostkami uczelnianymi zajmującymi się dziedzictwem akademickim. Instytucje te funkcjonują na pograniczu świata nauki, kultury i historii oraz działają na rzecz zachowania dziedzictwa akademickiego poprzez jego ochronę, upowszechnianie i promocję. Są to skarbce dziedzictwa akademickiego i historii polskiej nauki. W konferencji wzięło udział ponad 60 osób z 30 muzeów i kolekcji uczelnianych z całej Polski. Wydarzenie skierowane było do pracowników muzeów, opiekunów kolekcji znajdujących się w strukturach polskich uczelni wyższych oraz kadr zarządzających.
Uroczysta inauguracja konferencji odbyła się w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach. Słowo wstępne wygłosił Prezes Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych, dr hab. Hubert Kowalski, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. Zebranych gości powitali również: prof. Agnieszka Gałuszka, Prorektor ds. Nauki Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Następnie głos zabrali: mgr Andrzej Antoniak – Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Kielcach; dr inż. Tomasz Łącki – Dyrektor Europejskiego Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach. Uroczyste powitanie prowadziła mgr Joanna Ślaga (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego).
Następnie głos zabrał Prezes SMU, dr hab. Hubert Kowalski, który wygłosił referat wprowadzający pt. Adaptacja i redefinicja pandemiczna. Muzea uczelniane od marca 2020 roku do…... Dr hab. H. Kowalski mówił o nowej sytuacji i wyznaniach dla muzeów i jednostek uczelnianych w czasie pandemii.
Potem odbyła się prezentacja nowych jednostek, które nawiązały współpracę ze Stowarzyszeniem Muzeów Uczelnianych w minionym roku. Głos zabrali: dr hab. prof. UP Hubert Chudzio – Muzeum gen. Władysława Andersa oraz dr hab. Jan Kotusz – Muzeum Przyrodnicze im. W. Rydzewskiego we Wrocławiu. Prezentację nowych jednostek prowadziła dr Marta Piszczatowska (Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku). Po przerwie rozpoczął się pierwszy panel pt. „Zbiory polskich muzeów uczelnianych”, podczas którego poruszono, takie zagadnienia, jak: o granicach, odpowiedzialności i dysonansie poznawczym w muzeum uczelnianym, obiekty archiwalne w muzeum akademickim, zespół przyrządów kriogenicznych w UJ , życie i twórczość Wojciecha Weissa (1875-1950), muzea uczelniane a muzea etnograficzne oraz kierunki rozwoju muzeów i kolekcji uczelnianych. Głos w tym panelu zabrali: dr hab, prof. PAN Ewa Wyka, (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego), dr Aldona Chlewicka – Mączyńska, (Muzeum Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego), dr Aleksandra Sara Jankowska, (Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego), dr Monika Marcinkowska, (Archiwum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach), mgr Marta Szaszkiewicz, (Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego). Panel pierwszy prowadziła mgr Joanna Ślaga (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego). Następnie odbył się panel drugi zatytułowany „Polskie kolekcje uczelniane i ich znaczenie w badaniach naukowych”. Poruszono w nim zagadnienia: identyfikacja obiektów z kolekcji uczelnianych, najstarsze tłoki pieczętne Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Przyrodnicze UWr w przestrzeni nauki, natury i kultury, kolekcja dla naukowca czy naukowiec dla kolekcji? Głos zabrali: dr hab. Jan Kotusz, mgr Jacek Stefaniak, (Muzeum Przyrodnicze Uniwersytetu Wrocławskiego), mgr Monika Dunajko, (Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego), mgr Krzysztof Mordyński, (Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego), dr Elżbieta Sontag, (Muzeum Inkluzji w Bursztynie, Uniwersytet Gdański). Panel drugi prowadziła dr Natalia Bahlawan (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego). Pierwszy dzień konferencji zakończyły komunikaty, m.in. o projekcie „Pokolenie 1918″ – przykładzie wielostronnej współpracy, o wyjątkowej w skali kraju kolekcji starożytnych elementów architektonicznych ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego, wystawie wizytowników kieszonkowych, budowaniu kariery oraz rozwoju zawodowym w muzeach uczelnianych, projekcie Muzeum GUMed pt: Przyszłość dzięki Przeszłości. Opowieść o historii medycyny. Głos zabrali mgr Monika Dunajko, (Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego), dr Urszula Bończuk-Dawidziuk, (Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego), mgr Urszula Rozpara, (Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego), dr Przemysław Deles, (Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego), dr Marek Bukowski, mgr Maciej Badowicz, (Muzeum Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego). Tą cześć prowadziła dr Marta Piszczatowska (Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku).
Drugi dzień obrad odbywał się w gościnnych progach Europejskiego Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach. Dzień ten rozpoczął się panelem trzecim, zatytułowanym „Wybitne osobistości polskiej nauki”. W tym panelu zaprezentowano działalność dr Henryk Filipowicz-Dubowik (1930-2015), prof. Mariana Smoluchowskiego (1881–1959), prof. Witolda Sławińskiego (1888-1962). Głos zabrali: dr Maciej Kluza, (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego), mgr Olga Cuske, (Muzeum Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), dr Magdalena Muskała, dr Marta Piszczatowska, (Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku). Prowadziła go dr Magdalena Muskała (Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku).
Czwarty panel nosił tytuł „Gromadzić wiedzę – badanie i uczenie się na kolekcjach uczelnianych”. Poruszono w nim zagadnienia m.in.: działalności badawczej i dydaktycznej muzeów i kolekcji uczelnianych, wystawy “Zjawiska Krasowe” jako przykładu ekspozycji dydaktycznej, kolekcji naukowych poza muzeum uniwersyteckim, budowania społeczności akademickiej przez muzeum uczelniane w sieci, edukacji muzealnej podczas pandemii, i potencjału muzeów uczelnianych w programach nauczania w szkołach. Głos zabrali: mgr Katarzyna Zięba, (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego), dr Paweł Raczyński, (Zakład Geologii Stratygraficznej, Instytut Nauk Geologicznych UWr), mgr Anna Lohn, mgr Łukasz Pieróg, (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego), mgr Piotr Olejniczak, (Muzeum Geologiczne Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH), Maciej Mosur, (Fundacja Interaktywne Centrum Poznawcze Collect), mgr Wioletta Kolbusz-Lasa, (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego). Panel prowadziła mgr Marta Szaszkiewicz (Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego).
Piąta już konferencja Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych podkreśliła istotne znaczenie muzeów uczelnianych i ich zbiorów, ukazała ogromną potrzebę dalszej współpracy, wymiany doświadczeń i prowadzenia prac nad wspólnym dobrem, jakim jest dziedzictwo akademickie. Konferencja zaprezentowała również osiągnięcia i najnowsze wyniki badań nad polskim dziedzictwem akademickim. Konferencja była wstępem do kolejnej już międzynarodowej, która odbędzie się w dniach 19-22 października 2021 roku w Warszawie. Więcej informacji na stronie: www.muzeauczelniane.pl
