Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Kozienicka 24
30-397 Kraków
tel. 512 861 280
przymusowemigracje@gmail.com
www.zsylkiwypedzenia.up.krakow.pl
wstęp bezpłatny
poniedziałek – piątek: 7.30–15.30
dyrektor: dr hab. prof. UKEN Hubert Chudzio
pracownicy: dr Anna Hejczyk-Gołąb, dr Alicja Śmigielska, dr Mariusz Solarz, mgr Natalia Czesak, mgr Natalia Kaszuba, mgr Wiktoria Zarębczan
Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
CDZWiP to jednostka Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie powołana do życia przez rektora Uniwersytetu Pedagogicznego (dawna nazwa UKEN) 1 marca 2011 roku. Bezpośrednio jej powstanie wywodzi się z wcześniejszej wieloletniej działalności (od 2004 roku) Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie i realizowanych przez Koło projektów związanych z tematyką przymusowych migracji. W ramach współpracy z Małopolskim Urzędem Wojewódzkim na siedzibę Centrum przekazany został krakowski Fort Skotniki 52 ½ N przy ul. Kozienickiej 24 wraz z otaczającym go ponad 3-hektarowym terenem. Celem działania instytucji, zgodnie z jej regulaminem, jest ochrona przed zapomnieniem losów mieszkańców Rzeczypospolitej (w jej obecnych i byłych granicach) poddanych zsyłkom, wypędzeniom i przesiedleniom. W skład Centrum wchodzą jednostka badawcza, muzeum, archiwum i biblioteka.
Pracownicy Centrum i wolontariusze (głównie studenci i doktoranci UKEN) realizują liczne projekty naukowo-badawcze zarówno w kraju, jak i za granicą (misje naukowe prowadzone były dotychczas m.in. w Wielkiej Brytanii, Australii, Kanadzie, USA, Izraelu, Kazachstanie, RPA, Ugandzie, Zambii, Tanzanii, Zimbabwe). Priorytetem działalności Centrum jest dokumentowanie losów świadków historii poprzez gromadzenie relacji wspomnieniowych, a także artefaktów, dokumentów, zdjęć (jeśli nie oryginałów, to profesjonalnie wykonanych cyfrowych kopii). Ponadto Centrum wydaje publikacje naukowe, opracowuje i przygotowuje wystawy (w Polsce i za granicą), produkuje filmy dokumentalne, organizuje konferencje naukowe. Do szczególnie istotnych działań Centrum należy dokumentacja, renowacja i odbudowa polskich cmentarzy uchodźczych w Afryce Wschodniej i Południowej.
Działalność muzealno-edukacyjna, w tym warsztaty dla młodzieży, prowadzona jest w siedzibie instytucji – Forcie Skotniki. Dotychczas na potrzeby muzealne zostały przeznaczone cztery duże sale wystawiennicze. Zbiory Centrum (ponad 1000 wywiadów), tysiące fotografii, setki dokumentów i artefaktów) dotyczą w dużej mierze dziejów polskich Sybiraków, ale także losów Polaków wysiedlonych przez Niemców, robotników przymusowych pracujących na rzecz III Rzeszy i innych. Zbiory udostępniane są w Archiwum CDZWiP w Forcie Skotniki w godzinach funkcjonowania jednostki.
dr hab. prof. UKEN Hubert Chudzio, dr Anna Hejczyk-Gołąb
