Izba Pamięci Pułku AK Baszta i Walk Powstańczych Oddziałów Armii Krajowej na Mokotowie
Uczelnia Łazarskiego
ul. Świeradowska 43
02-662 Warszawa
tel. 22 54 25 480
uczelnia@lazarski.edu.pl
wstęp bezpłatny
poniedziałek – piątek: 10.00–16.00
kustosz: Sylwia Solawa-Wrzosek
Izba Pamięci Pułku AK „Baszta” i Walk Powstańczych Oddziałów Armii Krajowej na Mokotowie
W 1997 roku Ryszard Łazarski (1926-2000), który walczył niegdyś w oddziale Pułku Armii Krajowej „Baszta”, zainicjował utworzenie Izby Pamięci w warszawskiej Prywatnej Wyższej Szkole Handlowej (dzisiaj: Uczelnia Łazarskiego), której był założycielem. Główną ideą przyświecającą jego działaniom było przybliżenie studentom i okolicznym mieszkańcom historii czasów II wojny światowej, pielęgnowanie wspomnień o bohaterskich czynach warszawiaków w okupowanej stolicy, ale przede wszystkim zachowanie pamięci o Powstaniu Warszawskim i żołnierzach Pułku AK „Baszta”. Obecnie na terenie kampusu Uczelni Łazarskiego znajdują się dwa miejsca, w których można zgłębić wiedzę zarówno o wydarzeniach II wojny światowej, jak i o samym Powstaniu Warszawskim.
W Izbie Pamięci między sektorami A i B na pierwszym piętrze znajdują się tablice edukacyjne przygotowane we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Stowarzyszeniem Pamięci Powstania Warszawskiego 1944. Dzięki specjalnym planszom zwiedzający mają możliwość poznania przebiegu wydarzeń roku 1944 oraz fragmentów wspomnień bohaterów tamtych lat. Jedna z tablic została poświęcona Ryszardowi Łazarskiemu – upamiętnia jego udział w walkach powstańczych oraz zaangażowanie w powojenny rozwój edukacji, które zaowocowało założeniem szkoły wyższej. Miejsce wyposażono także w tablet, dzięki któremu można obejrzeć galerię zdjęć oraz filmy dokumentalne. Na ścianach w tej części Izby został namalowany mural o tematyce powstańczej, zajmujący powierzchnię 35 m2 . Malowidło zostało wykonane w skali kolorów od białego, poprzez szarości, aż do czerni – imituje starą fotografię. Jego autorem jest artysta-malarz Ariel Kula. Nieustannie dbając o rozwój Izby Pamięci, w maju 2019 r. poszerzono ją o kolejny mural oraz tablice przygotowane pod hasłem #TacyJakMy, poświęcone osobom blisko związanym z Uczelnią Łazarskiego: Teresie Sucheckiej-Nowak, Felicji Nahorskiej, Eugeniuszowi Tyrajskiemu, Tadeuszowi Kostarskiemu oraz Wojciechowi Militzowi. Przybliżają one sylwetki Powstańców, którzy – będąc w wieku studenckim – mężnie walczyli za ojczyznę. Nowy mural jest utrzymany w takiej samej estetyce, dodatkowo pokrywa powierzchnię 20 m2, a jego głównym celem jest podkreślenie roli, jaką w czasie Powstania odgrywali żołnierze, kobiety-sanitariuszki oraz dzieci.
W Izbie Pamięci w sektorze C na poziomie -1 można zapoznać się z poruszającymi wspomnieniami warszawskich Powstańców. Przedstawiono tutaj także historię jednego z najbardziej walecznych oddziałów powstańczych – Pułku AK „Baszta”. Jednym ze znajdujących się w tym miejscu eksponatów jest tablica pochodząca z warszawskiego budynku przy Alei Niepodległości, zwanego w czasie wojny „Pudełkiem”, który zasłynął jako jeden z ważniejszych punktów oporu żołnierzy kompanii O-3 pułku AK „Baszta”. Ponadto Izba pełni rolę dydaktyczną nie tylko dla uczniów pobliskich szkół, którzy mogą wziąć dodatkowo udział w projekcji filmu o II wojnie światowej, ale także dla wszystkich odwiedzających, zainteresowanych obejrzeniem eksponatów, takich jak: powstańcze opaski, ordery, odznaczenia czy dwa historyczne sztandary pułku AK „Baszta”, nad którymi Uczenia sprawuje pieczę. W Izbie znajduje się także gablotka z literaturą związaną z okresem powstańczym – są tam zaprezentowane m.in. pozycje takie jak: „Album Pamięci Narodowej – Powstanie Warszawskie” czy kilka tomów książki „Mokotów Walczy – Biogramy Eugeniusza „Kotwy” Ajewskiego”.
Ponadto przy tablicy pamiątkowej w sektorze D umiejscowiona została tabliczka z kodem QR, umożliwiająca poznanie biogramu Ryszarda Łazarskiego. Pomysłodawcą akcji upamiętniania Armii Krajowej i jej żołnierzy z wykorzystaniem kodów QR umieszczanych przy obeliskach, pomnikach, płytach pamiątkowych, jest Światowy Związek Żołnierzy AK. Uczelnia Łazarskiego nieustannie współpracuje ze Stowarzyszeniem Pułku AK „Baszta”, którego członkowie zajmują honorowe miejsca w czasie ważnych akademickich uroczystości, dzięki czemu studenci mają niepowtarzalną możliwość wysłuchania bezpośrednich relacji z okresu Powstania Warszawskiego. Dnia 17 stycznia 2020 r. w Izbie Pamięci Uczelni Łazarskiego odbyła się uroczystość wręczenia przez powstańców warszawskich odznak honorowych Pułku AK Baszta „Amicitiae Fidelium” Rafałowi Trzaskowskiemu, prezydentowi m.st. Warszawy, oraz Zakładowi Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Mokotów.
