Muzeum Ziemi
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ul. Bogumiła Krygowskiego 10
61-680 Poznań
tel. 61 829 63 50
muziem@amu.edu.pl
wstęp bezpłatny
dni i godziny otwarcia niestałe, aktualizowane co semestr, dostępne na stronie internetowej Muzeum Ziemi
W Muzeum jednorazowo może przebywać 20 osób, wycieczki z przewodnikiem należy zgłaszać za pośrednictwem strony www.muzeumziemi.amu.edu.pl.
kierownik: dr hab., prof. UAM Edward Chwieduk
pracownicy: wolontariusze, pracownicy i studenci Instytutu Geologii UAM, różni w różnych latach
Muzeum Ziemi
Historia Muzeum Ziemi mieszczącego się na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zaczęła się 28 listopada 2008 roku. Wówczas to zaprezentowano bezpłatnie wypożyczone okazy, głównie agatów, z kolekcji Kazimierza Kozakiewicza, ostatecznie zakupione przez UAM 28 września 2010 roku. Oficjalnie Muzeum Ziemi WNGiG UAM zostało powołane przez JM Rektora UAM 24 lutego 2009 roku na wniosek Rady Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych.
Zaplecze intelektualne Muzeum stanowi prężnie działająca grupa wolontariuszy składająca się z pracowników i studentów IG UAM. W związku z tym nie ma stałych godzin otwarcia. Wolontariusze pełnią dyżury jako przewodnicy w wybrane godziny i dni tygodnia, różne w różnych semestrach.
Muzeum jest jednym z najmłodszych i prawdopodobnie najmniejszym tego typu obiektem w Polsce. Na niewielkiej powierzchni ok. 80 m2 zgromadzono blisko 2000 wyjątkowych i cennych okazów minerałów, skał i skamieniałości. Są to zbiory Instytutu Geologii, dary, zakupy, wypożyczone kolekcje.
Jednostka szczyci się unikatową kolekcją meteorytów, w tym kolekcją fragmentów Meteorytu Morasko, zakupioną przez UAM od Krzysztofa Sochy. Tu też prezentowany jest największy w Polsce, muzealny okaz meteorytu – ważący blisko 262 kg MEMORSS (MEteoryt MORasko Skirzewska Smułą), znaleziony przez Magdalenę Skirzewską i Łukasza Smułę. Wydobyto go w październiku 2012 roku z głębokości około dwóch metrów. Zdarzenie to zostało określone przez National Geographic Travelery Naukowym Odkryciem Roku 2012. W 2011 roku para poszukiwaczy – główni bohaterowie dokumentalnego programu TV „Meteorite Men”, Steve Arnold i Geoffrey Notkin – podczas nagrywania w Rezerwacie Morasko jednego z odcinków programu natrafiła na około 34-kilogramowy fragment – okaz dostępny obecnie w Muzeum. Poza kolekcją fragmentów Meteorytu Morasko w Muzeum Ziemi znajdują się też inne skały pochodzenia pozaziemskiego. Są to meteoryty kamienne i kamienno-żelazne, znalezione na terenie Maroka, Omanu, jak również niedawno pozyskane nieduże okruchy meteorytów Czelabińsk i Pułtusk. Poza meteorytami w Muzeum prezentowany jest wyjątkowo atrakcyjny zbiór polskich agatów z Gór Kaczawskich Dolnego Śląska, fascynujący odwiedzających żywymi barwami, formą oraz niepowtarzalnymi wzorami. Na największą uwagę zasługują okazy z Nowego Kościoła, wyróżniające się dużymi rozmiarami, oraz agaty z Płóczek Górnych, charakteryzujące się błękitnym zabarwieniem. Ekspozycję mineralogiczną uzupełniają m.in.: kolekcje sudeckich kalcytów, halogenki i siarczany z Niżu Polskiego, minerały z pegmatytów masywu granitoidowego Strzegom-Sobótka oraz minerały rudne z kopalni KGHM-u. Dodatkowo prezentowane są: minikolekcja minerałów rudnych pochodzących z Chile oraz piękne błękitne kalcyty z Irkucka (Sludjanka). Od 2016 roku w Muzeum Ziemi prezentowana jest wystawa zatytułowana „Polska w przeszłości geologicznej: wysokie góry, gorące morza”, zorganizowana w 12 gablotach zaopatrzonych w plakaty i kody QR odsyłające do specjalnie przygotowanej strony internetowej. Zabiera ona zwiedzających w podróż w czasie – zaczynając od syluru, a kończąc na plejstocenie – po nieistniejących już dzisiaj oceanach i lądach, po których zostały ślady w postaci minerałów, skał, złóż mineralnych i skamieniałości. Od 2008 roku pod stałą opieką Muzeum Ziemi znajduje się lapidarium (otwarte w 1994 roku), wkomponowane w infrastrukturę Wydziału. Propozycja urządzenia lapidarium o charakterze dydaktycznym spotkała się z dużym poparciem ówczesnego dyrektora Instytutu Geologii UAM, prof. dr. hab. Stanisława Lorenca, który wydzielił część terenu na gromadzenie eksponatów. Pierwsze dary pochodzą ze środowiska poznańskich kamieniarzy (np. Henryka Walendowskiego) i Wojewódzkiej Dyrekcji Dróg Miejskich w Poznaniu. Większość eksponatów to – często unikalne – przykłady dawnej sztuki kamieniarskiej i rzeźbiarskiej. Przestrzeń lapidarium podzielona jest na cztery działy tematyczne: kamień w przyrodzie, kamień w architekturze i rzeźbie, kamień w budownictwie drogowym oraz kamień użytkowy. Ozdobą kolekcji i dumą Muzeum są dwa duże głazy narzutowe, o masach 100 i 20 ton; mniejszy jest pomnikiem przyrody nieożywionej. W lapidarium można również oglądać trzy fragmenty pni czarnych dębów znalezionych na terenie Poznania, w osadach dawnego koryta Warty. Ich wiek oszacowano na około 2700 lat.
dr hab., prof. UAM Edward Chwieduk
