Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Al. Racławickie 14
20-950 Lublin
tel. 81 445 40 29
muzeum@kul.pl

muzeum.kul.pl

wstęp bezpłatny

dyrektor: dr hab. Agnieszka Bender
pracownicy: mgr Anna Szlązak-Nowak, mgr Katarzyna Szumlak

Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pa­wła II (Muzeum KUL) powstało 1 września 2016 roku w wyniku konsolidacji trzech jednostek o charakterze muzealnym. Trzon zbiorów stanowi gromadzona latami kolekcja dzieł sztuki z dawnego Muzeum Uniwersyteckiego – ustanowionego z inicjatywy ks. kan. Jana Władzińskiego (1861–1935) już w 1932 roku i działającego pod różnymi nazwami do 2016 roku. Uzupełniają je dokumenty i pamiątki zgromadzone w latach 2008­–2016 w Muzeum Uniwersyteckim Historii KUL, jak też liczne zabytki arche­ologiczne z wykopalisk w Piotrawinie nad Wisłą oraz na lubelskim wzgórzu Czwartek zgromadzone w Katedrze Archeologii Polski Instytutu Historii KUL. Donacja ks. Jana Władzińskiego obejmowała gromadzony latami „zbiór pamiątek historycznych i stylowych okazów z różnych zakątków kraju”, wśród których oprócz cennych dzieł sztuki znalazły się także osobliwe twory natury, m.in. „kość z ryby piły”, a nawet „dwa okazy skamieniałego drzewa” z Tereszpola. Mało znany pozostaje też fakt wzbogacenia zbiorów o darowiznę prof. Kazimierza Michałowskiego (1901–1981) z roku 1938, na którą złożyły się zabytki starożytne – głównie figurki i naczynia z wykopalisk w egipskim Edfu. Dobra passa zbiorów muzealnych KUL zakończyła się wraz z wybuchem II wojny światowej. W grudniu 1939 roku zbiory zostały „zabezpieczone” przez Niemców i bezpowrotnie utracone. W odradzającym się po wojnie Uniwersytecie zdecydowano się kultywować tradycje muzealne. Dzięki zaangażowaniu władz uczelni oraz niezwykłej ofiarności instytucji kościelnych i osób prywatnych na przestrzeni ostatnich sześćdziesięciu lat udało się zgromadzić w KUL przeszło 1700 obiektów.
W powojennej historii szczególne miejsce zajmuje darowizna Kurii Archidiecezjalnej we Wrocławiu z 1956 roku, na którą złożyły się niezwykle cenne obiekty z zakresu średniowiecznej i nowożytnej plastyki śląskiej, a także „odstąpienie” przez Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków dla celów naukowych w KUL rzeźb sakralnych zdeponowanych jako „mienie niczyje” w Centralnej Składnicy Muzealnej Ministerstwa Kultury i Sztuki w Kozłówce. Warte odnotowania są również zakupy w salonach DESA z początku lat 60. XX wieku, m.in. znakomitych dzieł Martena van Valckenborcha, Hendrika Verschuringa, Abrahama Storcka i innych. Na ostateczny kształt zbiorów wpłynęły donacje Olgi i Tadeusza Litawińskich z Zakopanego (1986), Krystyny Hartleb z Torunia (1986), Stanisławy i Tadeusza Witkowskich z Lublina (1991), oraz Joanny Gliwy z Warszawy (1992), dzięki którym Muzeum KUL może się dziś poszczycić znakomitym przeglądem malarstwa polskiego przełomu XIX i XX wieku. Na szczególną uwagę zasługują obrazy i rysunki artystów tej klasy, co Jan Matejko, Piotr Michałowski, Józef Chełmoński, Włodzimierz Tetmajer, Jacek i Rafał Malczewscy czy Jerzy Kossak. Niezwykle cenny jest też liczący kilkaset obiektów zbiór porcelany, którego dużą część zajmują wyroby z czołowych wytwórni europejskich w Miśni, Berlinie i Wiedniu. Duże wystawy ze zbiorów własnych oraz obcych organizowane są od 2012 roku (do 2016 roku pod egidą Pracowni Zbiorów Muzealnych Instytutu Historii Sztuki KUL) – od 2016 roku w ramach statutowej działalności nowo powołanego Muzeum KUL, którą zainaugurowała wystawa: „100 na 100. Sto najcenniejszych dzieł sztuki ze zbiorów KUL na 100-lecie KUL” w Zamku Królewskim w Warszawie – Muzeum (13 października 2016 – 31 stycznia 2017). Ważnym wydarzeniem kulturalnym była też pierwsza monograficzna wystawa galicyjskiego malarza Jerzego Turnaua (1869–1925) pt. „Ars e[t] terra” oraz prezentacja najcenniejszych obrazów i rzeźb z kolekcji Krzysztofa Musiała, zatytułowana „Boznańska, Wyczółkowski, Dunikowski i inni. Kolekcja Mistrzów Krzysztofa Musiała”.

dr Krzysztof Przylicki