Archiwum i Muzeum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
adres do korespondencji:
ul. Oczapowskiego 4
10-719 Olsztyn
tel. 89 524 62 74
adres ekspozycji:
Izba Tradycji
ul. Oczapowskiego 12 B
10-719 Olsztyn
Biblioteka Główna UWM
I piętro, sala nr 121
tel. 89 524 62 74
archiwumuwm@uwm.edu.pl
wstęp bezpłatny
wtorek, piątek: 10.00–14.00
Chętnych do zwiedzania Izby w pozostałe dni prosimy o wcześniejszy kontakt telefoniczny:
Kierownik Archiwum i Muzeum UWM: tel. (89) 524-62-75
Zastępca kierownika Archiwum i Muzeum UWM: tel. (89) 523-47-04
Archiwum i Muzeum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Muzeum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (dalej: UWM) powołano uchwałą Senatu UWM w marcu 2002 roku jako jednostkę funkcjonującą w ramach Archiwum UWM. Najważniejszym zadaniem Muzeum jest ochrona wszelkich zabytków związanych z historią UWM, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów oraz rozpowszechnianie wiedzy na temat Uniwersytetu. Eksponaty trafiały do Muzeum przede wszystkim na skutek apeli do poszczególnych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu, a także dzięki darowiznom oraz w drodze zakupów. Przez pierwsze lata Muzeum zgromadziło pamiątki związane z powstaniem Uniwersytetu: akta powołujące UWM, plakaty, zaproszenia na pierwsze inauguracje, listy gratulacyjne, pierwsze wydawnictwa, foldery. Muzeum posiada także materiały związane z kolejnymi świętami Uniwersytetu, dary gości i delegacji krajowych i zagranicznych, pieczęcie, przyznawane uczelni medale i odznaczenia, insygnia rektorskie byłej Akademii Rolniczo-Technicznej i byłej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, togi rektorskie i dziekańskie, zbiór oprawionych fotografii władz rektorskich i dziekańskich Akademii, filmy szpulowe i kasetowe, sztandary. Przechowywane są też w Muzeum kroniki, księgi pamiątkowe, albumy fotograficzne. Zebrano kilkadziesiąt urządzeń laboratoryjnych (wagi, aparaty fotograficzne, przybory geodezyjne, mikroskopy, maszyny do pisania, aparaty do liczenia, radia, magnetofony, projektory, diaskopy). W ciągu pierwszych piętnastu lat działalności do inwentarza wpisano ponad 3000 eksponatów. Najstarszym eksponatem w Muzeum jest wydana w 1825 roku w Wilnie książka profesora rolnictwa, rektora Uniwersytetu Wileńskiego Michała Oczapowskiego (jego imię nosiła Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie) pt. O roli, jej uprawie i pielęgnowaniu roślin gospodarskich, podarowana Uniwersytetowi przez prof. Andrzeja Dubasa, doktora honoris causa UWM. Przedmiotem ilustrującym najnowszą historię jest pióro, którym prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał akt budowy Centrum Nauk Humanistycznych. W styczniu 2013 roku utworzono w Archiwum i Muzeum UWM nową jednostkę organizacyjną – Izbę Tradycji. Siedziba Izby znajduje się w Bibliotece Głównej UWM. Przygotowano w niej kilka stałych wystaw: „Kortowo w fotografiach”, „Rektorzy (WSR, ART, WSN, WSP, UWM)”, „Nobliści z Prus Wschodnich”, „Droga do Uniwersytetu”, „Historia wydziałów uniwersyteckich”. Można obejrzeć tu kroniki i filmy z lat 1971–2015. Ponadto w gablotach zaprezentowano wybrane dokumenty z Archiwum Uniwersyteckiego (akty powołania, świadectwa maturalne, dyplomy, katalogi słuchaczy, zdjęcia profesorów i absolwentów), eksponaty: togi rektorskie i dziekańskie, insygnia rektorskie, stroje warmińskie używane przez zespół taneczny „Kortowo”, sztandary ART i WSP, medale, odznaczenia, puchary związane z uczelniami, które utworzyły Uniwersytet. Uroczyste otwarcie Izby Tradycji przez rektora UWM prof. Ryszarda Góreckiego nastąpiło 14 października 2013 roku. W 2015 roku Muzeum otrzymało przylegające pomieszczenie na nową wystawę: „65 lat sportu akademickiego w Olsztynie”, która została otwarta 17 października tego roku. Na nową wystawę ze zbiorów fotograficznych Archiwum wydzielono ponad tysiąc fotografii o tematyce sportowej. Ponad 300 eksponatów, głównie pucharów, medali, dyplomów, proporczyków, przejęto z kortowskiego klubu AZS oraz ze Studium Wychowania Fizycznego i Sportu UWM. Na planszach oraz w gablotach prezentowanych jest 30 dyscyplin sportowych uprawianych w ramach Akademickiego Klubu Sportowego. Najwięcej miejsca poświęcono sekcji, z którą Olsztyn jest kojarzony od lat 60. ubiegłego wieku, tj. piłce siatkowej mężczyzn. Przyciągają uwagę stroje reprezentacji siatkarzy AZS Olsztyn z lat 70. i 80. XX wieku. Obok trzech najcenniejszych pucharów za zdobycie mistrzostw Polski przez siatkarzy w 1973, 1976 i 1978 roku wisi oryginalna piłka, którą nasi siatkarze zdobyli mistrzostwo Polski w 1976 roku, wraz z autografami zawodników. Najstarszymi eksponatami na wystawie są niedawno odnaleziona księga ilustrująca działalność AZS w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie z lat 1947–1950, przedwojenna rakieta tenisowa oraz dwie pary nart poniemieckich. Na ściennej fototapecie upamiętniono wszystkich zawodników AZS Olsztyn, którzy brali udział w olimpiadach. W ciągu pięciu lat Izbę Tradycji obejrzało ponad 5000 zwiedzających.
1.
Narty śladówki. Dar Lecha Kotowicza, studenta rybactwa Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie w latach 1954-1958. Kotowicz dostał narty od uczelni w 1955 r. Są to prawdopodobnie narty poniemieckie z czasów II wojny światowej.
Czas powstania: lata 40-te XX w.
Miejsce powstania: brak
Materiał i technika: drewno, metal
Wymiary: wys.214 cm
Nr. inw.: M-2980
2.
Rakieta tenisowa drewniana z prawidłem zabezpieczającym. Dar prof. Janusza Guziura, studenta rybactwa WSR w Olsztynie w latach 1956-1962. Rakietę otrzymał od stryja, przedwojennego profesora budownictwa na uniwersytetach w Szwajcarii, Anglii i Pradze.
Autor/Twórca: Firma Slazenger Blenheim, London
Czas powstania: przed II wojną światową
Miejsce powstania: brak
Materiał i technika: drewno dębowe
Wymiary: wys. 70 cm × szer. 30 cm
Nr. inw. M-2981
3.
Oczapowski Michał, O roli, jej uprawie i pielęgnowaniu roślin gospodarskich, Wilno 1925.
Autor/Twórca: Michał Oczapowski (ur.1788, Pociejki k.Nowogródka, zm. 1854, Warszawa), agronom; pionier nauk rolniczych w Polsce; w latach 1822–1832 profesor Uniwersytetu Wileńskiego; w latach 1833–1853 dyr. i profesor Instytutu Agronomicznego w Marymoncie. Autor licznych prac naukowych oraz podręczników, m.in. wybitnego dzieła Gospodarstwo wiejskie (t. 1–10 1835–44, t. 11–12 1856–57), obejmującego szczegółowy wykład gleboznawstwa, uprawy roli i roślin, chowu zwierząt, przemysłu rolnego i ekonomiki rolnej; twórca chemii rolniczej. W 1989 r. Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie otrzymała imię Michała Oczapowskiego. Dar prof. Andrzeja Dubasa, doktora h.c. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w 2003 r.
Tytuł/Obiekt: książka
Czas powstania: 1925
Miejsce powstania: Wilno
Materiał i technika: papier, druk, oprawa twarda.
Wymiary: wys.18 cm × szer. 11cm; ss.155 + ryciny.
Nr. inw.: M-290
4.
Insygnia rektorskie Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (łańcuch, berło, klamra) ufundowane przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Olsztynie dla Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie z okazji 10-lecia istnienia uczelni. Insygnia rektorowi WSR prof. Eugeniuszowi Grabdzie wręczył 23 września 1960 r. wiceminister Szkolnictwa Wyższego prof. Włodzimierz Michajłow.
Autor/Twórca: projekt i wykonanie: Spółdzielnia Przemysłu Ludowego i Artystycznego w Warszawie ORNO
Tytuł/Obiekt: insygnia rektorskie
Czas powstania: 1960
Miejsce powstania: Olsztyn
Materiał i technika: metal
Wymiary: łańcuch: średnica 40 cm; berło wys.75 cm; klamra: wys.9 cm X szer. 7 cm.
Nr. inw.: łańcuch: M-1; berło i klamra : M-5
5.
Sztandar Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie została przekształcona w 1974 r. z Wyższej Szkoły Nauczycielskiej założonej w 1969 r. W 1999 r. weszła w skład Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Awers: na czerwonym tle wyhaftowany orzeł z koroną oraz napis: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie; rewers: na kremowym tle wyhaftowane logo WSP w Olsztynie, całość obszyta frędzlami w kolorze żółtym.
Autor/Twórca: Projekt: Anna Korybut-Dziemidowicz
Tytuł/Obiekt: sztandar WSP w Olsztynie
Czas powstania: połowa lat 80-tych XX w.
Miejsce powstania: Barczewo-Olsztyn
Materiał i technika: materiał, haft.
Wymiary: wys. 118. cm × szer.118 cm (z frędzlami)
Nr. inw.: M-2331
6.
Gablota z trofeami (puchary, dyplomy, medale, piłka) za zdobycie Mistrzostw Polski przez AZS Olsztyn w piłce siatkowej w 1973, 1976 i 1978 r. Na pierwszym planie piłka z podpisami wszystkich siatkarzy, którzy zdobyli mistrzostwo w 1976 r. Puchary za mistrzostwo w 1971 i 1978 r. Dyplom za mistrzostwo w 1976 r.
7.
Togi rektorskie używane w Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Opis gabloty: toga rektora, kolor bordowy, peleryna z futra gronostajowego, biret, rękawiczki, łańcuch rektorski. Druga toga prorektora, kolor bordowy, peleryna obszyta futrem, biret, łańcuch prorektora. Z tyłu pedle drewniane.
Tytuł/Obiekt: toga rektora i prorektora ART w Olsztynie
Czas powstania: lata 90-te
Materiał i technika: materiał, wełna, futro gronostajowe, szycie maszynowe.
Wymiary: toga rektora wys. 140 cm; toga prorektora wys.148 cm
Nr. inw.: toga rektora M-2328; toga prorektora M-2328